Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека Русија може да посредува за решавање на конфликтот меѓу Иран и Израел, предлагајќи договор кој ќе му дозволи на Техеран да развива мирољубива нуклеарна програма, додека истовремено ќе ги адресира безбедносните грижи на Израел, објави Асошиејтед прес.
„Тоа е чувствително прашање, но според мене, можно е да се најде решение“, рече Путин на средба со уредници на меѓународни новински агенции во рамки на Економскиот форум во Санкт Петербург.
На прашањето како Русија би реагирала ако Израел го ликвидира врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али Хамнеи, Путин одби да одговори: „Не сакам да дискутирам за таква можност“.
Ајатолахот Хамнеи претходно одби повик од САД за отстапки поради засилените израелски напади и предупреди дека секое американско воено мешање ќе им нанесе „непоправлива штета“.
Путин додаде дека ги споделил руските предлози со властите во Иран, Израел и САД.
„Ништо не наметнуваме. Само го изнесуваме нашето гледиште за можен излез од ситуацијата. Но, одлуката е на политичките раководства, пред сè на Иран и Израел“, рече тој.
Русија веќе со децении води балансирана политика на Блискиот Исток, одржувајќи добри односи со Израел, додека истовремено гради економски и воени врски со Иран, позиција која ѝ овозможува улога на посредник.
Понудата за посредништво следува по телефонскиот разговор меѓу Путин и американскиот претседател Доналд Трамп минатиот викенд. Сепак, Трамп во средата изјави дека го одбил предлогот.
„Му реков: ‘Направи ми услуга, посредувај прво во твојот сопствен конфликт’“, рече Трамп. „Му реков: ‘Владимир, ајде прво да ја средиме Русија. За ова можеш подоцна да се грижиш’“, рече Трамп.
Оваа изјава претставува отстапување од претходната отвореност на Трамп за руско посредување на Блискиот Исток.
Во врска со иранската нуклеарна програма, Путин изјави дека Русија има доверлив однос со Иран и дека помогнала во изградбата на нуклеарната централа во Бушер, јужно од Техеран, каде сè уште работат повеќе од 200 руски инженери.
Тој додаде дека Москва гради уште два реактори во Иран, и оти со израелското раководство постои договор за гарантирање на нивната безбедност.
Путин истакна дека Иран не побарал воена помош од Русија, иако претходно биле понудени неколку противвоздушни системи и дури целосен одбранбен систем, понуда што Техеран ја одбил.
„Ние предлагавме систем, не само поединечни испораки, но Иран не покажа интерес“, рече Путин.
Израел во меѓувреме објави дека минатата година успеал да ги неутрализира руските С-300 системи за воздушна одбрана кои беа испорачани на Иран.
Во однос на Украина, Путин го пофали Трамп за неговите изјави дека би постигнал мир доколку бил претседател во 2022 година, оценувајќи дека „конфликтот можеби и немаше да започне“.
Сепак, Русија продолжува со воздушни и копнени напади на Украина, а Путин ја одби понудата на Трамп за 30-дневно примирје, барајќи прекин на украинската мобилизација и замрзнување на западната воена поддршка.
Путин рече дека е отворен за нови преговори со украинскиот претседател Володимир Зеленски, но повторно го доведе во прашање неговиот легитимитет по истекот на мандатот, став што Киев и западните сојузници го отфрлаат.
„Подготвени сме за суштински разговори за принципите на договор“, рече Путин потсетувајќи дека претходните рунди резултирале со размена на заробеници и тела на загинати војници.
На прашање од АП зошто Русија ги осудува израелските напади врз Иран, додека самата напаѓа цивилни цели во Украина, Путин одговори дека нападите биле насочени кон воени капацитети.
„Целите беа воените индустрии, не станбени објекти“, рече тој.
Но, новинарите на АП потврдија штети на станбени згради, вклучително и нападот оваа недела врз деветкатница во Киев, при што бројот на жртви достигна 28.
Путин повторно нагласи дека Русија ќе ја постигне целта за „демилитаризација“ на Украина.
„Нема да дозволиме Украина да има вооружени сили што би претставувале закана за Русија и нејзиниот народ. Ако не постигнеме договор, ќе ги реализираме целите по воен пат“, рече тој.
Го предупреди и Берлин да не испорачува ракети Таурус на Украина, со тврдење дека тоа може да ја вклучи Германија во директен конфликт со Русија, без да го смени исходот на фронтот.
„Нашите сили напредуваат долж целата линија на контакт“, изјави Путин предупредувајќи дека условите за Украина ќе станат поостри доколку не се согласи на договор.
Тој исто така ги отфрли тврдењата на Западот дека Русија планира напад врз НАТО земји, нарекувајќи ги „бесмислици“, посочувајќи дека воената потрошувачка на Алијансата далеку го надминува рускиот буџет.
Форумот во Санкт Петербург Путин го користи за промоција на руската економија и за привлекување странски инвестиции. Западните бизнисмени веќе две години го бојкотираат настанот, но присуствуваат делегации од Азија, Африка и Латинска Америка.
Меѓу посетителите беа и поранешната претседателка на Бразил, Дилма Русеф, која сега ја предводи Банката за развој на БРИКС, како и претседателот на Индонезија, Прабово Субианто. Путин треба да се сретне и со претставници од Кина, Јужна Африка, Бахреин и претставници на ОПЕК.